Latvijas Jūras spēki

Latvijas Jūras spēki

Herb marynarki wojennej Łotwy
Państwo	Łotwa
Siły zbrojne	Łotewskie Siły Zbrojne
Data utworzenia	1919
Data likwidacji	1940, odtworzone w 1991
Bandera
Motto	„Mūs vieno Latvijas svētais vārds!” Łączy nas święte imię Łotwy!
Liczebność	797
Najwyższe dowództwa
Cywilne	Ingus Vizulis
Wojskowe	Artis Pabriks

Latvijas Jūras spēki – jeden z rodzajów łotewskich sił zbrojnych. Marynarka wojenna Łotwy, istniejąca w latach 1919–1940, a następnie od uzyskania niepodległości kraju w 1991 roku. Jej trzon składa się z pięciu trałowców, pięciu okrętów patrolowych i dwóch okrętów pomocniczych. Łotewska marynarka wojenna operuje w ramach sił morskich NATO, angażuje się w ćwiczenia oraz operacje międzynarodowe – w tym w operację antypiracką Unii Europejskiej „Atalanta”.

Historia

Lata 1919–1940

Po uzyskaniu niepodległości przez Republikę Łotewską w 1918 roku władze armii łotewskiej ogłosiły 10 sierpnia 1919 roku formalne utworzenie oddzielnej marynarki wojennej – Dywizjonu Straży Morskiej. 12 czerwca 1921 roku wstąpił do służby pierwszy łotewski okręt, poniemiecki trałowiec „Virsaitis”. Pomimo niewielkiego budżetu kraju, siły morskie zostały rozbudowane w ciągu najbliższych kilku lat poprzez zakup nowych okrętów we Francji. Do służby weszły jedyne okręty bojowe – dwa okręty podwodne „Ronis” i „Spidola” oraz dwa dalsze trałowce „Viesturs” i „Imanta”. Okręty te, oprócz jednostek pomocniczych, stanowiły trzon marynarki Łotwy w okresie międzywojennym. W 1926 roku utworzono oddział lotnictwa morskiego. Okupacja Łotwy przez wojska radzieckie 17 czerwca 1940 roku i następnie przyłączenie Łotwy do ZSRR jako jednej z republik przyniosła kres własnej państwowości i odrębności łotewskiej marynarki wojennej. Po integracji z radziecką marynarką wojenną większość dawnych łotewskich okrętów wojennych została zniszczona podczas II wojny światowej.

Od 1991

Po odzyskaniu niepodległości Łotwa rozpoczęła odbudowę swoich sił zbrojnych w 1991 roku. Jako zadania dla marynarki wojennej określono bezpieczeństwo własnych granic morskich i usuwanie min. 11 kwietnia 1992 roku podniesiono banderę na pierwszej jednostce „Sams”, co jest uważane za datę odrodzenia sił morskich Łotwy (był to dawny kuter ochrony rybołówstwa łotewskiej SRR „Ribanadzor”). W następnych latach przejęte jednostki patrolowe zostały wycofane ze służby, a na ich miejsce zostały zakupione używane okręty z zagranicy, między innymi z zasobów Marynarki Ludowej NRD. Przez pewien czas jedynymi okrętami o większej wartości były niemieckie trałowce typu Kondor, o tradycyjnych nazwach „Viesturs” i „Imanta”, otrzymane w 1993 roku (uzbrojone dopiero w kolejnym roku, z użyciem polskich działek). Priorytetem stały się działania przeciwminowe – do 2011 roku usunięto 477 min, bomb lub torped pozostałych z czasów wojny, głównie z Zatoki Ryskiej i Cieśniny Irbe. Spośród jednostek pomocniczych, Łotwa między innymi otrzymała w 1993 roku polski holownik „Pērkons” (ex H-18). Do czerwca 1994 roku łotewskie bazy w Lipawie i Bolderāja ostatecznie opuściła rosyjska Flota Bałtycka, pozostawiając znaczną liczbę niesprawnych i nadających się do złomowania, a w wielu wypadkach zatopionych okrętów różnych klas, natomiast same bazy były zdewastowane i wymagające oczyszczenia z wraków.

Od 1995 roku okręty łotewskie zaczęły na zaproszenie sojuszu NATO brać udział w największych międzynarodowych manewrach BALTOPS na Bałtyku. W październiku 1996 r. rozpoczęto trwałą współpracę z siłami morskimi Litwy i Estonii. W związku z tym w 1998 roku utworzono międzynarodowy Dywizjon Bałtycki (BALTRON) zajmujący się poszukiwaniem min morskich. Od przystąpienia do NATO w 2004 r. łotewskie siły morskie regularnie uczestniczyły w manewrach takich jak: SQUADEX lub Open Spirit. Ponadto kraj uczestniczy w różnych międzynarodowych misjach bojowych.

Łotewskie okręty w Belfaście

W ramach dalszego wzmacniania priorytetowych zadań marynarki, od 2007 roku do służby weszło pięć zakupionych od Holandii niszczycieli min typu Alkmaar (Tripartite). Od 2011 roku do służby weszło pięć nowoczesnych okrętów patrolowych typu Skrunda w układzie katamaranu, zbudowane w łotewskiej stoczni w Rydze.

Po reorganizacjach, od 2004 roku siły morskie Łotwy dzielą się na Dowództwo Floty, Dowództwo Flotylli Okrętów Bojowych i Straż Graniczną. W skład Flotylli Okrętów Bojowych wchodzą: Dywizjon Okrętów Przeciwminowych, Dywizjon Okrętów Patrolowych, System Obserwacji Rejonu Wodnego i Łączności oraz Centrum Wsparcia i Serwisowe Sił Przeciwminowych. W 2011 roku marynarka Łotwy liczyła 18 okrętów i 797 osób, w tym 123 oficerów. Głównymi bazami są Lipawa i Windawa.

Dowódca sił morskich

Poniżej przedstawiona jest lista dowódców Łotewskiej Marynarki Wojennej.

Imię i nazwisko	Lata pracy	Uwagi
Archibald von Keyserling	do 1931
Teodors Spāde	1931-1940
Gaidis Andrejs Zeibots	1992-1999	2003–2006 dowódca sił zbrojnych
Ilmārs Lešinskis	1999-2004
Aleksandrs Pavlovičs	2004-2009
Rimants Štrimaitis	5 października 2009-7 listopada 2013
Kaspars Zelčs	8 listopada 2013-11 lipca 2014	tymczasowy
Juris Roze	od 11 lipca 2014	2015/16 reprezentowany przez szefa sztabu Valdisa Stankę
Ingus Vizulis	od 18 kwietnia 2016

Wyposażenie

Typ	Numer	Nazwa	We flocie od	Uwagi
Okręty przeciwminowe
Niszczyciele min typu Tripartite	M 04	«Imanta»	2007	dawniej Holandia Hr.Ms. „Harlingen” (M854)
	M 05	«Viesturs»	2007	dawniej Holandia Hr.Ms. M855 "Scheveningen"
	M 06	«Tālivaldis»	2008	dawniej Holandia Hr.Ms. M852 "Dordrecht"
	M 07	«Visvaldis»	2008	dawniej Holandia Hr.Ms. M851 "Delfzijl"
	M 08	„Rūsiņš”	2011	dawniej Holandia Hr.Ms. M850 „Alkmaar”
Okręty patrolowe
Okręty patrolowe typu Storm	P 01	«Zibens»		dawniej Norwegia KNM "Djerv" (P966); wycofany
	P 02	«Lode»	od 11 lipca 2001	dawniej Norwegia KNM "Hvass" (P972); wycofany
	P 03	«Linga»	od 11 lipca 2001	dawniej Norwegia KNM "Gnist" (P979); wycofany
Okręty patrolowe typu Skrunda	P 05	«Skrunda»	od 2011 roku
	P 06	«Cēsis»	od 2011 roku
	P 07	«Viesīte»	od 2011 roku
	P 08	«Jelgava»	od 2011 roku
	P 09	«Rēzekne»	od 2011 roku
Okręty pomocnicze
Typ Vidar	A 53	«Virsaitis»	od 27 stycznia 2003	dawniej Norwegia HNoMS "Vale" (N53)
okręt hydrograficzny typu Buyskes	A 90	«Varonis»	od 11 listopada 2004	dawniej Holandia Hr.Ms. "Buyskes" (A904)
holownik typu H-300	A 18	«Pērkons»	od 1993	dawniej Polska H-18; wycofany
Okręty straży przybrzeżnej
Łodzie patrolowe KB	KA 01	«Kristaps»	od 1993	dawniej Szwecja
	KA 06	«Gaisma»	od 1994	dawniej Szwecja
	KA 07	«Ausma»	od 1994	dawniej Szwecja
	KA 08	«Saule»	od 1994	dawniej Szwecja
	KA 09	«Klints»	od 1994	dawniej Szwecja
	KA 14	«Astra»	od 1994	dawniej Finlandia

Stopnie wojskowe

Oficerowie Łotewskiej Marynarki Wojennej
	Flagowi Oficerowie			Starsi Oficerowie			Oficerowie Młodsi
Naramiennik
Polski odpowiednik Ranga	Admirał floty Viceadmirālis	Wiceadmirał Kontradmirālis	Kontradmirał Flotiles admirālis	Komandor Jūras Kapteinis	Komandor porucznik Komandkapteinis	Komandor podporucznik Komandleitnants	Kapitan marynanarki Kapteiņleitnants	Porucznik marynarki Virsleitnants	Podporucznik marynarki Leitnants
Odpowiada w systemie NATO:	OF-8	OF-7	OF-6	OF-5	OF-4	OF-3	OF-2	OF-1

Podoficerowie Łotewskiej Marynarki Wojennej
	Generalni podoficerowie		Starsi podoficerowie		Młodsi podoficerowie		Marynarze
Naramiennik								Brak naramiennika
Polski odpowiednik Ranga	Starży chorąży Sztabowy Marynarki Augstākais bocmanis	Starszy chorąży Marynarki Galvenais bocmanis	chorąży Marynarki Štāba bocmanis	Bosman Bocmanis	Sierżant Seržants	Kapral Kaprālis	Starszy Marynarz Dižmatrozis	Marynarz Matrozis
Odpowiada w systemie NATO:	OR-9	OR-8	OR-7	OR-6	OR-5	OR-4	OR-3	OR-2

Flagi wojskowe

Bandera	Proporzec	Znak dowódcy okrętu

Flagi urzędników

Minister obrony	Dowódca marynarki	wojennej	Wiceadmirał	Kontradmirał
Komandor	Komandor floty	Komandor eskadry	Dowódca dywizji

Bibliografia

• Marcin Chała, Dariusz Czajkowski. Siły morskie krajów bałtyckich. „Morze, Statki i Okręty”. Nr 12/2011. XVI (118), grudzień 2011. Warszawa. ISSN 1426-529X.